Poputa May 11, 2023: Noun Oregon kewe chon angangen safean aramas meinisin ra kan wutawow ekkoch foforun ponu ngeni COVID-19 kena nupwen an ewe muunap atepwanepwan a kan sopweno. Kaeo chomong usun ekkewe minafon siwin kena ikei.

sokun napanapen omw tumun

Met kopwe nenengeni

Ika en mi ani weiresin omw kopwe kinamwe, esap en chok anamon

Ese pwan nifinifin met en mi churi non manauom ren, aures, noninen, kinamwengaw, angei drug me sakau ika angangen riafoun ewe COVID-19 kose tongeni omw kopwe fori nge en chok. Mi wor ekoch mettoch kopwe fori pwe epwe anisi omw kopwe kinamwe.

Sain mine kopwe nengeni
Semwenin pekin ekiek a asokonoi wowon mesen ekoch aramas. Ikei ekoch mwokutukut mine mi fifis ngeni chomong nge wewen nge atori fansoun omw kopwene tou kutta omw aninis me ren ekoch aramas.

Met en ika ekewe en mi tonger . . .

  • Mefi monunu iteiten fansoun meinisin?
  • Mefi kinamwe ngaw?
  • Metek mokur, mwonon ika feu?
  • Mongomong ika fen mongokukun?
  • awor eningaw, metek upw ika feiseni?
  • Angei sakau me drugs ren omw kopwe kinamwe?
  • Suseni chichiomw kewe ika family?

Amen weires ngonuk me ekewe en mi tonger repwe . . .

  • Anomwu, ekieki ekewe mettoch, fori angangen finata?
  • Tou seni bed?
  • Fori ekewe mettoch en mi kan soun fofori, ren enimenim ika fori angangn non imw?
  • Chiechi ngeni ekoch?

Met en ika ekewe en mi tonger ir mi tonong non ekei sokun mefi . . .

  • Noninen ika nuokus?
  • Saw, netipengaw ika anamon?
  • usun nge ka chipwan ne fori met kewe en mi kan soun pwapwa ngeni?
  • Song ika ningeringer?
  • Fokkun noninen faniten COVID-19?

Mi wor aninis fanitom me ekewe en mi tonger. Tou kutta aninis ren ekewe chon aninis ikenai.

Ewe Fonen Tumun + Pechakun a kan nom ikei remw 24/7: 800-923-4357

sokun napanapen omw tumun

Fokkun aninisoch ren an epwe aninis ren pekin osukosuk

Chomong kich sa men fokkun weires non ach ekiek non ei fansoun COVID-19. Ese pwan nifinifin met en mi churi non manauom, kosap chok anamon ngeni. Mi wor ekoch sokun napanapen aninis ren an epwe anisuk me ekewe ekoch me mi pwan wor pechokunen omw kopwe kutta omw aninis seni pwan ekoch.

Fori ew akot faniten Tumunun-inisum
Ew akot faniten tumunun-inisum a anisuk ren omw kopwe akota faniten nesor me penon non fansoun riafou. Ka pwan tongeni ekieki io kopwe tongeni churi ika kori ika pwe ka weires. Ka pwan tongeni pachenong noum tokter ika porous faniten counselor me tipeew ngeni omw familu won met kopwe fori ika pwe kopwe nit aninis.

Nupwen ka fori ew akot faniten tumunun-inisum, kopwe eisinuk kei kapaseis:

  • Ifa usun ai upwe tumunu inisi?
    Ekoch awewe ren omw kopwe anafa mour me taiso, awora omw fansoun ngeni omw family me ngasomong.

  • Io upwe tongeni kokori fansoun meinisin?
    Kopwe kutta emon non manauom omw kopwe tongeni nuku ren omw kopwe fos ngeni faniten mettoch mi ngaw me mettoch och mine epwe fis ngonuk.

  • Io upwe tongeni kori ika pwe ua nit chomongen aninis?
    Finata io kopwe tongeni kori ika pwe ka mefi aurek, noninen ika atong. Ei mi tongeni epwe emon aramasom, emon coach, emon sense ika emon counselor.

Churi MentalHealthFirstAid.org ren pwan ekoch porous.

Angei ewe aninis en mi nit

Met en mi nit aninis iei chok? Ika pwe en ka kan nom non feiengaw ika ka kan ekkiekin afeiengawok ika pwan emon, kori ewe Fonen + Tumun + Pechakun, a fonen fansoun osupwan ika 911 iei.

Ina mwo ika pwe esap ew mettoch mi atapwanapwan, nemen en mi fen ani weires omw kopwe kinamwe. En mi tongeni aosukosukok ren omw kopwe tongeni kuna kinamwe non mettoch mine en mi kan fori non manauom. Mi tongeni an epwe fanitom ika faniten omw family, omw angang, COVID-19 ika pwan ekoch mwokutukut mi weires.

Ika pwe afis ei, en mi tongeni kutta omw aninis.

Kut noum health-insurance coverage
Met en ika omw aramasom kewe ami mi nit health insurance? Ewe Oregon Health Plan(HOP) ir mi atou aninis ren pekin tumunun inis ese kame ngeni aramas ekewe ir mi tongeni nounou. Ren ei wewe en ka tongeni angei omw aninis ren pekin tumunun non ekeik seni ekewe sousinenap non pekin tumunun inis ika ekewe tokter. En mi tongeni angei OHP ina mwo ika resap etiwok me mwan. Amasou ngeni non ei ran ikenai ren ONE.Oregon.gov ika kokori 800-699-9075.

OHP a ngonuk aninis ren tumunun ekiek me aninis ren niwin mi kukun ika esap fen kame. Ekewe kokot ren faniten OHP ren local health ra atangeni coordinated-care organizations ika CCOs. Kutta ew non neniomw na.

Weweochuti noum insurance
Nap ngeni ekewe aninis seni insurance mi anisi tumunun pekin ekiek. Ika pwe en ika aramasom kewe afen wor noumi insurance ika Medicare, ami ouwa tongeni kutta ami aninis. Chomong aninisin insurance mi anisi pekin counselling, family couseling, aeaen kewe pekin aninisin safei me pwan chomong. Kokori noum we insurance pwe kopwe sinei met ir mi uwau ren ar aninis.

Ika pwe mi wor noum insurance seni omw angang, iwe en mi tongeni epwe wor reom Employee Assistance Program(EAP). Iei ew Program ir mi uwau ar aninis ese kame ren pekin counselling me ekewe ekoch ren pekin tumunun inis me ekewe pekin eaean aninis ren safei. Eisini omw we angang faniten EAP ren omw kopwe sinei met ir mi uwau pwe ar aninis ngeni nour chon angang.

Kokori noum tokter
Noum we tokter mi tongeni anisuk ren omw kopwe kutta aninis ren met epwe fokkun och fanitom me aramasom kewe. Non fansoun COVID-19, en mi tongnei angei aninis ren omw kopwe eaea telehealth. Iei ewe ie ka tongeni fos ngeni noum tokter ika counselor won fon ika ren omw koko won video.

Fos ngeni ekewe aramas ir mi fokkun achenuk
Mi pwan och omw kopwe kokori ekewe armas ir mi fokkun sineochuk. Ika pwe en mi mefi tumun ren omw fos ngeni emon chichiomw ika emon chon noum family, urenir ifa usun ar repwe tongeni anisuk.

Mi pwan tongeni anisuk ren omw kopwe fos ngeni emon mi pwan tonong non ei sokun en mi tonong non ika pwan riafou usun chok pwan met en mi pwan nai riafou. Non neni mi pwan tongeni epwe ew neninen aninis me ekinamwe. En ika aramasom ouwa tongeni churi ewe wesewesen couselor a wisen chon penuweni seni ewe neni ka nonomw non ika fiti ewe group a wisen anisi ekoch ir mi weweiti met en mi tonong non.

Kutta aninisoch non ewe neni ka nonomw non
Kutta aninis mi nomw chok orumw

Ifa usun omw kopwe aninisoch ngeni aramasom kewe
Nemen kosapw sinei ifa usun omw kopwe anisi aramasom kewe, nge en mi tongeni fori ewe watten aninis non manauer ren chok omw pwari ngenir nge en mi chungur. Kapaseis me ausening ngeni a fokkun anisuk omw kopwe kae ngeni met ir mi tonong non. Ka pwan tongeni anisir ne fori ewe akot.

Sotuni omw kopwe iseis ekei mettoch non omw ekiek ren omw chungu ekoch:

  • Aninis esapw wewen nge nemenem
    Nupwen ka ngenir omw aninis me finata me aucheani ar finata en ka fori ew nenien chungu ika tong.

  • fansoun ausening
    Ew kewe sokun napanap mi fokkun auchea ren omw kopwe pwarata omw aninis seni omw ausening. Chon omw family ika aramasom kewe ir mi tongeni ar resap mochen ar repwe fos me ir mi tongeni apasa ekoch kapas mi ametek. Epwe fokkun weires omw kosap tongeni ekieki ngonuk. Ren omw eisinir ifa usun ar sani an emon epwe aninisir a tongeni eti ngonuk ifa usun omw kopwe anisir.

  • Kae ngeni chomong ren faniten met ir mi tonong non
    Nupwen ka kae ngeni met aramasom kewe ir mi tonong non ka pwan tongeni weweochutir. En ka pwan tongeni kutta porousen safei faniten aninisir, therapy ika safei me pwan fos ngenir faniten met ar finata.

Ika pwe en emon chon tumunu aramas kutta aninis fanitom
Tumunufichi inisum a fokun auchea usun chok omw pwan sotuni ne anisi ekoch aramas. A tongeni anisi ren ar repwe fos ngeni aramas ren ar repwe weweoch. Mi wor ekew group faniten aninisin aramas ia en mi tongeni omw kopwe pwan churi ekoch aramas ir mi pwan wewe ngeni chok met en mi pwan tonong non ren chihier kewe me ar family. Mi tongeni an epwe anisiochuk ren omw kopwe anea porousen pwan ekoch anen omw kopwe angei aninis ren fanitomw.